Waar zijn ze…de jonge mensen van 20-40 jaar?
Wie zijn ze……de jonge mensen van 20-40 jaar?
De zogenaamde ‘tussengeneratie’ vinden we overal:
in de winkels, op de TV, in de file en op het werk…
maar ze zijn zo’n beetje verdwenen in de kerk.
Over deze groep wordt gesproken als over “Het gat van de kerk”.

Sinds de zestiger jaren van de vorige eeuw is er in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) een opvallende trend waar te nemen: een teruglopende participatie van leden in de leeftijd van 20-40 jaar. Dit is het gevolg van allerlei ontwikkelingen, zoals de individualisering, de secularisatie in de samenleving, het monopolie van het marktdenken, de mondigheid van mensen, de gezagscrisis, het einde van het geloof in “grote verhalen”, de schriftkritiek, de opkomst van subjectieve- en contextuele theologie, het anti-institutionalisme, het “ietsisme” en nog veel meer.
Daarnaast is er de nuchtere constatering dat studeren en het opbouwen van werkervaring alle aandacht vragen en de vrije tijd in jonge gezinnen schaars is.

Evangelisch of……?
Een deel van deze tussengeneratie vindt haar plek in zgn “evangelische kerken”, die met een duidelijke orthodoxe prediking en een sterk appél op persoonlijke geloofskeuze en voorgeschreven leefregels hun eigen antwoord geven op deze trend….en die wel groeien!
Een groot deel van de PKN-tussengeneratie voelt zich echter niet aangesproken door deze evangelische en orthodoxe geloofsbeleving. Gemeenten, die zich meer maatschappelijk ontwikkeld hebben, waarin theologische- en liturgische vernieuwing alle ruimte hebben gekregen, hebben deze doelgroep niet vast kunnen houden. Ook wij in Purmerend niet!
Ondanks pogingen het Evangelie hedendaags of laagdrempelig te vertalen en een open gemeenschap te vormen, is dat niet gelukt. …waarschijnlijk ook niet omdat de ouders van de tussengeneratie na de zestiger jaren minder leefden met absolute waarheden.
Onderzoeken wijzen echter uit dat er een grote latente behoefte is aan religie en zingeving bij deze tussengeneratie.

Leefstijlen Motivaction en de PKN
Ook al is het goed ons telkens te realiseren dat de opbouw van de christelijke gemeente primair Gods zaak is. Het is even goed en belangrijk te beseffen dat de kerk een opdracht heeft om een krachtige geloofsgemeenschap te zijn voor alle generaties. Dat betekent dus dat de kerk haar oor te luisteren moet leggen bij de tussengeneratie om haar verlangens en behoefte op het spoor te komen.
De landelijke PKN heeft dat o.a. gedaan door aan Onderzoeksbureau Motivaction te vragen om haar onderzoek naar “leefstijlen in de samenleving” te vertalen naar de leden van de PKN.
Motivaction deelt de Nederlandse bevolking op in acht leefstijl-groepen. Met enkele trefwoorden zijn deze acht leefstijlgroepen te karakteriseren, terwijl de grenzen tussen de groepen vloeiend zijn en het om accenten gaat.

1. Traditionele burgerij: redelijk behoudend, plichtsgetrouw, sterke familiebanden.
2. Gemaks-georienteerden: comfortabel leven, altijd jong blijven, rijk, winkelen/shoppen.
3. Moderne burgerij: balans tussen traditie en vernieuwing, conformistisch, statusgevoelig.
4. Nieuwe conservatieven: technologische vernieuwing, sociaal-cultureel conservatief.
5. Kosmopolieten: open en kritische wereldburgers, iets bijdragen aan maatschappij.
6. Hedonisten: vrijheid,pioniers van de beleveniscultuur, breken graag met tradities.
7. Postmaterialisten: maatschappijkritische idealisten, immateriële waarden.
8. Opwaarts-mobielen: individualisten voor wie carriere maken voorop staat, rijkdom.

Motivaction maakte onderstaand overzicht van de 8 leefstijlgroepen en de leden van de PKN.

Uit dit overzicht  blijkt dat degenen die de kerk een warm hart toedragen en het kerkelijk beleid uitzetten grotendeels in andere leefstijl-categorieen vallen dan de tussengeneratie.
Dit lijkt een simpele constatering, maar als we dan aan onze vieringen denken bijv. dan valt het kwartje en begrijpen we beter dat deze vieringen de tussengeneratie vaak niet aanspreken.
De stijl, de taal, de liederen en muziek, de thema’s. Het sluit niet aan bij de leefstijl; bij waar deze mensen mee bezig zijn.

De vieringen een beetje ‘opleuken’ of een ‘moderner jasje geven' is dan ook niet genoeg.
Enkele tendenzen die leven bij de tussengeneratie:
1) Jezelf zijn
Tegenwoordig kun je zoveel keuzes maken. Jongeren willen zich niet snel vast leggen zgn “keuzestress”.
2) Wat heb ik eraan?
Het moet iets opleveren. Studiepunten, goed voor CV ed. Dit is niet zozeer egoïstisch bedoeld, maar meer pragmatisch.
3) Even een adempauze graag
Een avond zonder agenda, maar met meditatie, rust.
4) Ik wil geen ‘loser’ zijn.
Er heerst  een grote prestatiedrang. In de kerk mag je zijn wie je bent.
5) Verantwoordelijk voor mijn eigen bestemming
De gedachte dat je zomaar iets kan overkomen, is velen vreemd. Dit geeft problemen als er iets aan de hand is, zoals ziekte, relatieproblemen, verlies dierbaren.
6) Voortdurend onderweg
Jongeren reizen veel. Dit verrijkt en maakt zelfstandig. Maar het kost hen ook moeite om te wortelen en ervaringen te delen.
7) Er moet toch meer zijn?
Er is behoefte aan verdieping. Wie ben ik, wat wil ik met mijn leven, waar geloof ik in en waar sta ik voor?
8) Gemeenschap is een gevoel, geen instituut
Jongeren hebben de drang ergens bij willen horen, maar willen geen langdurige verbintenis aangaan met de kerk, gemeenschap of groep. Ze zoeken meer een groepje mensen bij wie ze zich voor een tijdje thuisvoelen.
9) Verbeter de wereld, begin bij jezelf
Gedrevenheid, persoonlijke betrokkenheid en enthousiasme zijn er nog altijd.
Alleen: het gaat via kleinschaligheid en persoonlijke relaties.
Jongeren doen aan “patchworkreligie”: ze sprokkelen hun eigen unieke spiritualiteit bij elkaar vanuit verschillende bronnen. Geloven bestaat uit een pakket, waar de kerk of het christelijk geloof een onderdeel van is.

'Het gat van de kerk' en onze Trektocht
Als wij in de toekomst een gemeente willen zijn, die ook voor de tussengeneratie (en haar kinderen) een Feestzaal en een Herberg wil zijn, dan is er op onze Trektocht een grote uitdaging, nl veel aandacht, energie en tijd besteden aan het contactleggen met de tussengeneratie en samen met haar zoeken naar nieuwe vormen, die ook deze generatrie inspireren.
Dat Gods Geest ons daarbij zal leiden!

       Aty van Noort

NB. Op www.motivaction.nl  kan iedereen een test doen om de ontdekken tot welke leefstijl hij/zij behoort. Klik onderaan de homepage op ‘mentality’, vul de vragen in en verstuur het. Na 10 minuten weet je het.